آلودگی در تهران و کلان‌شهرها

آلودگی هوا در تهران و سایر کلان‌شهرهای ایران نتیجه ترکیب چند عامل ساختاری و رفتاری است. رشد جمعیت، تمرکز بالای فعالیت‌های صنعتی، وابستگی شدید به خودروهای شخصی و ضعف زیرساخت حمل‌ونقل پاک از مهم‌ترین عوامل محسوب می‌شوند. در تهران، توپوگرافی ویژه شهر—یعنی قرارگیری در میان کوهستان شمال و دشت جنوب—باعث ایجاد پدیده وارونگی دما در ماه‌های سرد می‌شود. در این شرایط، لایه‌ای از هوای سرد آلاینده‌ها را در سطح پایین محبوس می‌کند و امکان صعود آن‌ها به لایه‌های بالاتر کاهش می‌یابد.

 

منابع اصلی آلودگی

1. وسایل نقلیه موتوری: سهم قابل‌توجهی از ذرات معلق PM2.5 و گازهای آلاینده مانند NOx و CO تولید می‌کنند. فرسودگی ناوگان، کیفیت سوخت و ترافیک سنگین نقش تشدیدکننده دارد.

2. صنایع و نیروگاه‌ها: انتشار گازهای احتراق و مواد شیمیایی در نزدیکی حاشیه شهرها به‌ویژه در روزهای کم‌باد تأثیر بالایی دارد.

3. ساخت‌وساز و گردوغبار: پروژه‌های عمرانی گسترده و فعالیت‌های خاک‌برداری سهم مشخصی در پراکندگی ذرات درشت‌تر دارند.

4. شرایط اقلیمی: تعداد کم روزهای بارندگی و پایداری جوی در پاییز و زمستان، زمان ماندگاری آلاینده‌ها را افزایش می‌دهد.

 

پیامدها

  • افزایش بیماری‌های تنفسی و قلبی–عروقی
  • کاهش بازده کاری و تحصیلی
  • هزینه‌های مستقیم درمانی و غیرمستقیم اقتصادی
  • آسیب به ساختمان‌ها، تجهیزات شهری و پوشش گیاهی

 

دستگاه‌های تصفیه هوا با روش یونیزاسیون

یونیزاسیون یکی از فناوری‌های رایج در تصفیه هواست که هدف آن کاهش ذرات معلق، برخی ترکیبات آلی فرّار و عوامل میکروبی است. این سیستم‌ها با تولید یون‌های منفی (و گاهی مثبت) هوا را از نظر بار الکتریکی تغییر می‌دهند.

 

مکانیزم عملکرد

1. تولید یون: دستگاه از طریق یک منبع ولتاژ بالا، الکترون‌هایی آزاد می‌کند که به مولکول‌های هوا متصل شده و یون‌های منفی ایجاد می‌کنند.

2. باردار شدن ذرات: ذرات معلق، گردوغبار، دود و در برخی موارد میکروارگانیسم‌ها بار الکتریکی می‌گیرند.

3. چسبندگی به سطوح: ذرات باردار به‌جای شناور ماندن در فضا، به سطوح نزدیک یا صفحات جمع‌کننده دستگاه می‌چسبند.

4. کاهش غلظت آلاینده‌ها: با خروج ذرات از چرخه هوای در گردش، تراکم آلاینده‌ها کاهش پیدا می‌کند.

 

مزایا

  • مصرف انرژی پایین
  • کارآمدی در حذف ذرات بسیار ریز که برخی فیلترها قادر به جذب آن‌ها نیستند
  • سروصدای کم به‌دلیل عدم نیاز به فن قوی
  • امکان کاهش بار میکروبی در محیط

 

 

جمع‌بندی

کلان‌شهرهایی مانند تهران به‌دلیل تراکم جمعیت، ترافیک بالا و شرایط جغرافیایی مستعد آلودگی شدید هوا هستند. کنترل مؤثر آلودگی نیازمند ترکیب سیاست‌های حمل‌ونقل عمومی، بهبود کیفیت سوخت، نوسازی ناوگان و توسعه فضاهای سبز است. در سطح فردی، استفاده از دستگاه‌های تصفیه هوا می‌تواند تا حدی از اثرات کوتاه‌مدت آلودگی بکاهد. سیستم‌های مبتنی بر یونیزاسیون، در صورت بهره‌گیری از استانداردهای مناسب، ابزار تکمیلی کارآمدی برای کاهش ذرات معلق و برخی آلاینده‌های بیولوژیک محسوب می‌شوند.

 

 

 

نظرات کاربران

شما هم می توانید در مورد این محصول نظر بدهید

افزودن نظر جدید